IKIGAI - JAPONLARIN UZUN VE MUTLU YAŞAM SIRRI

Bu yıl bizde de çok popüler olan, uluslararası çok satan kitap Ikigai epeydir önümdeydi, bu tatilde okuma fırsatım oldu. Size ana hatlarını özetlemek istedim. Ben çok kişisel gelişim kitabı okurum ama bunu okurken belki anlatımı yüzünden sıkıcı geldi. Merak ve sorumluluk duygusundan yarıda da bırakamadım. Uzun yaşamın gizlerinin peşine düşerek bitirebildim. Merakı olanlar tabii ki okusun. Aslında ilk defa duyduğumuz bir sır yok, bizim kültürümüzden bildiğimiz şeyler ama hatırlamak faydalı. Maneviyat, dostluk, arkadaşlık, yardımlaşmak bizim özümüzde var, gelin birlikte hatırlayalım.

IKIGAI

Hector Garcia ve Francesc Miralles adlı iki bilim adamı birlikte Japonya'da en uzun yaşayanların yaşadıkları Okinawa'da; Ogimi ve çeşitli bölgelerde araştırma yaparak bu kitabı yazmışlar.

Buyurunuz hepimizin toplumsal hafızası için özetleyeyim.

IKIGAI = "Hep meşgul kalarak mutlu olma" olarak çevrilebilen Japonca bir kavram. Ikigai bizim tasavvufta istidad dediğimiz hayat amacına karşılık gelen bir kelime.

• Yataktan kalkıp hayata karışmak için bir hayat amacınız olmalı, bu amaçla hep aktif ve zinde kalırsınız. Bu amaca ulaşmak için basit de olsa yaptığınız küçük, rutin işlerden mutlu olursunuz.

• Çalışmak zorunda değilken bile meşgul olmak istiyorsanız, ufkunuzda bir ikigainiz, yaşamınız boyunca size rehberlik eden bir amacınız olmalı, toplum ve kendiniz için bir şeyleri güzel ve kullanışlı kılmak için kendinizi motive etmelisiniz.

UZUN YAŞAMIN SIRLARI - Ogimi'de uzun yaşayanlarla röportajlardan öğütler:

1. Endişelenmeyin: Uzun ömrün sırrı endişelenmemektir. Yüreğinizi genç tutup yaşlanmasına izin vermemektir. Kalbinizi yüzünüz gülümseyerek insanlara açın. Gülümser, kalbinizi açarsanız torunlarınız ve herkes sizi görmek ister. Kaygıdan uzaklaşmanın en iyi yolu sokağa çıkıp insanlara merhaba demektir, bunu her gün yapın. Önce dışarı çıkın insanlarla konuşun, sonra eve dönüp işlerinizi yapın, öğleden sonra arkadaşlarınızla vakit geçirin. Önemli olan tek şey sorun yaratmamak, birlikte zaman geçirmek ve eğlenmektir.
2. İyi alışkanlıklar edinin: Her sabah uyanınca bahçeye çıkar sebzelerime bakarım, kendi sebzelerimi yetiştiririm bu benim ikigaim. Yaşlılıkta zinde olmanın sırrı parmaklarınızdadır. Parmaklardan beyninize beyninizden parmaklarınıza. Parmaklarınızı meşgul ederseniz bir yüz yıl görürsünüz. Her şeyden biraz yerim, sırrım bu. Yemekte çeşitlilikten hoşlanırım. Çalışın, eğer çalışmazsanız bedeniniz çöker. Haftada bir arkadaşlarla dansa giderim. Her gün egzersiz yaparım, her sabah biraz yürürüm. Uzun zaman yaşamak için yapmanız gereken üç şey var: Sağlıklı kalmak için egzersiz yapmak, iyi beslenmek ve insanlarla zaman geçirmek.
3. Arkadaşlıklarınızı her gün besleyin. Arkadaşlarımla bir araya gelmek en önemli ikigaimdir. Bu çok önemli. Arkadaşlarımı yarın burada göreceğimi bilirim. Bu benim hayatta en sevdiğim şeylerden biri. Benim de!! Sevdiğiniz insanlarla her gün konuşmak, işte uzun yaşamın sırrı bu. Sabah herkesin işe okula gittiği saatte sokakta olur onlarla selamlaşırım, herkes gidince eve girerim.
4. Acele etmeden yaşayın: Uzun ömrün sırrı her zaman kendime ağır ol ve rahatla demektir. Acele etmezseniz çok daha uzun yaşarsınız. Her gün birçok farklı şey yapar, sürekli meşgul kalırım ama canım burnumdan gelmeden her seferinde tek bir iş yaparım. Uzun yaşamın sırrı erken yatmak, erken uyanmak ve yürüyüşe çıkmak. Mankenlerin defile öncesi en büyük güzellik sırları iyi uyumaktır, uykunuzu alırsanız cildiniz parlar, güzelleşirsiniz.
5. İyimser olun: Her gün kendime "bugün sağlıklı ve enerji dolu geçecek" derim. 98 yaşındayım kendimi genç olarak görüyorum, hala yapacak çok şeyim var. Torunlarınızla dans etmek ve şarkı söylemek hayattaki en iyi şey. Ogimi'de hayatta en önemli şey gülümsemeye devam etmektir. Arkadaşlar birbirimize hep yardım ederiz.

Ogimi Yaşam Tarzının Anahtarları:

• Herkesin bir sebze bahçesi var.

• Her biri aile gibi ilgilenildiğini hissettikleri bir tür mahalle derneğine bağlılar.

• Küçük şeyleri bile kutluyorlar. Müzik, şarkı ve dans günlük yaşamın ritüelleri.

• Hayatta bir ya da birkaç tane amaçları var. İkigaileri var ama aşırı ciddiye almıyorlar. Rahatlar ve yaptıkları her şeye tutkuyla bağlılar.

• Gelenekleriyle ve yerel kültürleriyle çok gurur duyuyorlar.

• Ne kadar önemsiz görünürse görünsün yaptıkları her şeyde tutkulular.

• Birbirlerine yardım ederek destek olarak yaşamayı önemsemişler.

• Her zaman meşguller ama kendilerini rahatlatacak işlerle meşgul oluyorlar. Bir bankta öylece hiç bir şey yapmadan oturan bir tane büyükbaba görmedik. Sürekli sosyal hayatın içinde eğlenmek, komşularını ziyaret etmek, ya da gateball oynamak için bir yerlere gidip geliyorlar.

IKIGAI BESLENMESİ - DÜNYADAKİ EN UZUN ÖMÜRLÜ İNSANLARIN YEME-İÇME ALIŞKANLIKLARI

Okinawa'nın beslenme şekli:

• Yerliler geniş çeşitlilikte yiyecekler yiyor, özellikle sebze. İşin anahtarı çeşitlilikte. Baharatlar dahil düzenli 206 farklı besin tüketip, her gün ortalama on sekiz farklı yiyecek tüketiyorlar.

• Her gün en az beş porsiyon, yedi sekiz çeşit meyve ve sebze tüketiyorlar. Ortaya küçük küçük tabaklarda çok çeşitle sofraya oturuyorlar. Sofrada farklı besinlerle gökkuşağı renklerini oluşturuyorlar mutlaka. Sebzeler, patatesler, baklagiller ve tofu soya ürünleri Okinawa diyetinin başlıca mahsulleri. Günlük kalorilerinin %30'u sebzeden gelir.

• Tahıllar diyetlerinin temelidir. Bazen erişte ekler, her gün temel besinleri pirinç yerler.

• Nadiren şeker yerler, onu da şeker kamışından üretileni seçerler.

• Okinawa'lılar Japon nüfusunun geri kalanından üçte bir oranında daha az şeker yerler. Yarı yarıya daha az tuz tüketirler.

• %80 beslenme kuralına dikkat edip sofradan doymadan kalkarlar. Her yemekten %80 dolu mideyle kalkarlar. Böylece hazmetmek için bedeni hırpalamazlar, gereksiz yormazlar, az kalorili yerler.

• Yeşil çay ve yasemin çayını sağlıklı olmak için çok tüketirler.

• Uzak durulması gereken yiyecekler: rafine edilmiş şeker ve hububat, işlemden geçmiş gıdalar, hazır yemekler, inek sütü ve türevleri. Bu şekilde beslenmeye dikkat etmek daha genç hissetmenize ve erken yaşta yaşlanma sürecini yavaşlatmanıza yardım edecektir. 

• Yumuşak hareketlerle daha uzun bir yaşam. Spor salonuna gitmezler ama her sabah bahçelerinde çalışırlar, hafif hareketlerle güneşi selamlarlar, yoga, meditasyon yaparlar.

• Geçmiş ya da gelecek için endişelenmek yerine şimdiki anı takdir ederler. Şimdi ve burada çünkü her şey geçici.

• Anti-kırılgan olmaya önem verirler, direnç yaratırlar. Yedekler yaratıp kazanç, gelir, sosyal hayat için alternatifler yaratırlar, yumurtaları aynı sepete koymazlar. Küçük riskler alırlar. 

IKIGAI'nin on kuralı:

1. Aktif kalın, emekli olmayın. Sevdiği şeyi yapmaktan ve iyi yaptığı şeylerden vazgeçen kişi yaşam gayesini kaybeder. Bu yüzden en önemli göreviniz, değerli bulduğunuz işleri bitirseniz de yapmaya devam etmek, ilerlemek, güzellik katıp yarar sağlamak, yardım etmek ve dünyanızı şekillendirmek olmalıdır.
2. Ağırdan alın. Aceleci olmak yaşam kalitesi ile ters orantılıdır. Eski bir deyişin belirttiği gibi "Yavaş yürüyün, çok ilerleyin". Telaşı arkanızda bıraktığınızda, yaşam ve zaman yeni bir anlam kazanır.
3. Midenizi tıka basa doldurmayın. Konu uzun bir yaşam için beslenmek olunca da azı karardır. Sağlığınızı uzun süre koruyabilmek için yüzde seksen kuralına uymalı, tıka basa yemek yerine açlığınızı tamamen bastırmayacak şekilde yemelisiniz.
4. Çevrenizde iyi arkadaşlarınız olsun. İyi bir sohbette kaygıları yatıştırmak, gününüzü aydınlatacak hikayeler paylaşmak, tavsiyeler almak, eğlenmek, hayal kurmak. Yaşamak için en iyi ilaç arkadaşlardır.
5. Bir sonraki doğumgününüze kadar şekle girin. Su hareket eder, en iyi haliyse pırıl pırıl aktığı ve durağan olmadığı zamandır. Hayatınız boyunca hareket ettirdiğiniz bedenin de uzun süre çalışmaya devam etmesi için biraz günlük bakıma ihtiyacı vardır. Egzersiz yapmak mutluluk hormonu salgılamanızı sağlayacaktır.
6. Gülümseyin. Neşeli bir tavır sadece rahatlatmakla kalmaz arkadaş kazandırmaya da yarar. Bir şeylerin o kadar iyi olmadığını kabul etmek iyidir ama olasılıklarla dolu bir dünyada şimdi ve burada olmanın bir ayrıcalık olduğunu asla unutmayın.
7. Doğayla tekrar bağlantı kurun. Şarj olmak için sık sık doğaya dönün.
8. Teşekkürlerinizi sunun. Her gün bir dakikanızı ayırın ve atalarınıza, soluduğunuz havayla ve yediğiniz yemekle sizi destekleyen doğaya, gününüzü aydınlatan ve hayatta olduğunuz için kendinizi şanslı hissettiren arkadaşlarınıza ve ailenize teşekkürlerinizi sunun. Mutluluk stoğunuzun ne kadar arttığını görün.
9. Anı yaşayın. Geçmişten pişmanlık duymayı ve gelecekten kaygı duymayı bırakın. Sahip olduğunuz tek şey bugün. Tadını çıkarın hatırlamaya değer kılın.
10. İkigainizi takip edin. İçinizde bir tutku, günlerinize anlam katan eşsiz bir yetenek ve en iyi yönünüzü sonuna kadar paylaşmaya götüren bir şey var. Henüz ikigainizin ne olduğunu bilmiyorsanız göreviniz onu keşfetmek olsun.

Dilerim her sabah uyandığımızda bu kuralları hatırlayıp hayatımıza aktaralım.

Sevgilerimle,
Aydan Uğur